Szansa dla małych i średnich miast z całej Polski

• Termin składania wniosków do Polsko-Szwajcarskiego Programu Rozwoju Miast mija 16 stycznia 2025 roku.

• 139 małych i średnich miast z całej Polski może wziąć udział w tym wyjątkowym programie łączącym finansowanie inwestycji ze wsparciem na rzecz rozwoju potencjału lokalnych samorządów.

• Program umożliwia korzystanie z bogatych zasobów wiedzy oraz wymiany doświadczeń między Polską a Szwajcarią, co stanowi jego kluczowy element.

Pozostały niecałe dwa miesiące na zgłaszanie propozycji projektów, których celem jest poprawa jakości życia mieszkańców wybranych polskich miast. W ramach drugiej edycji Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy o dofinansowanie może się ubiegać 139 miast, spośród których kilkanaście otrzyma wsparcie w wysokości od około 45 do ponad 80 milionów złotych. Łączna pula środków w Programie wynosi aż 327 mln franków szwajcarskich.

Jednym z kluczowych elementów programu jest wymiana cennej wiedzy między ekspertami i samorządami ze Szwajcarii i Polski.

Głęboko wierzymy we wzajemne korzyści wynikające z partnerstwa między polskimi a szwajcarskimi podmiotami. Wiele wyzwań, z którymi się mierzymy, jest podobnych, dlatego warto dzielić się doświadczeniami oraz innowacyjnymi rozwiązaniami w ich pokonywaniu – wyjaśnia Cliff Hammer, dyrektor Biura Programu Szwajcarskiego przy Ambasadzie Szwajcarii w Warszawie.
Po stronie szwajcarskiej za budowanie i wzmacnianie tych partnerstw odpowiada szwajcarski partner na poziomie programu. O potrzebie takiej współpracy świadczy ogromne zainteresowanie prezentacjami najlepszych praktyk szwajcarskich w zakresie mieszkalnictwa non-profit podczas IV Kongresu Polityki Miejskiej i Regionalnej w Krakowie oraz strategii klimatycznych dla miast przedstawionych na Forum Rozwoju Lokalnego organizowanym przez Związek Miast Polskich. To zachęca nas do organizowania kolejnych okazji do wymiany wiedzy w przyszłości.

Warto przyjrzeć się bliżej trzem obszarom, w których szwajcarskie doświadczenie może być przydatne we wspieraniu zrównoważonego rozwoju regionalnego:

1. Edukacja zawodowa

Innowacje w tym obszarze mogą być szczególnie interesujące dla polskich miast. Szwajcarski model kształcenia dualnego jest ceniony na całym świecie za swoją skuteczność – łączy teoretyczną naukę w szkołach z praktycznym doświadczeniem w firmach. Obecnie dwie trzecie młodych Szwajcarów wybiera kształcenie zawodowe w jednym z ponad 245 oferowanych zawodów.

System ten pozwala na kształcenie wysoko wykwalifikowanej kadry oraz znacząco obniża poziom bezrobocia, dzięki czemu Szwajcaria znajduje się na czołowych miejscach w globalnych rankingach konkurencyjności i rozwoju talentów.

2. Ochrona przyrody i adaptacja do zmian klimatu

W tym obszarze wymiana cennej wiedzy pomiędzy Szwajcarią i Polską może dotyczyć na przykład innowacyjnych rozwiązań w zakresie zarządzania gospodarką wodną. Inspiracją dla polskich miast może być między innymi inicjatywa Slow Water z Bazylei, w ramach której podmioty sektora prywatnego i publicznego stworzyły innowacyjny system retencji w celu przeciwdziałania powodziom miejskim i wyczerpywaniu się wód gruntowych.

3. Zwiększenie efektywności energetycznej oraz przekształcenie sektora energetycznego w kierunku odnawialnych źródeł energii.

Interesującym przykładem z obszaru zwiększania efektywności energetycznej jest inicjatywa „Miasto energetyczne” (Energiestadt). Już ponad 460 miast w Szwajcarii posiada certyfikat „Miasta energetycznego”, wspierający lokalne władze w realizacji celów klimatycznych i energetycznych oraz promujący wymianę doświadczeń i najlepszych praktyk wśród uczestników programu.

Druga edycja Funduszy Szwajcarskich

Szwajcarsko-Polski Program Współpracy to część szwajcarskiej pomocy finansowej, w ramach której Szwajcaria wspiera zmniejszenie różnic społecznych w Unii Europejskiej i w Polsce. Współpraca obejmuje dwa programy: Polsko-Szwajcarki Program Rozwoju Miast o wartości 327 mln CHF oraz Program Badania Naukowe i Innowacje o wartości 41 mln CHF.

To już druga edycja tego programu. W ramach pierwszej, realizowanej w latach 2012–2017, w Polsce zrealizowano łącznie 58 projektów o wartości ponad 450 mln CHF.

Operatorem programu, czyli instytucją odpowiedzialną za jego przygotowanie i wdrażanie, jest Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej. Wsparcia doradczego dla miast uczestniczących w programie udziela Związek Miast Polskich oraz eksperci ze Szwajcarii. Związek prowadzi ogólnodostępne centrum konsultacyjne wsparciemiast.pl, gdzie znaleźć można webinary, e-booki, prezentacje oraz artykuły eksperckie.

Termin na złożenie wstępnych propozycji projektów do Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej za pomocą platformy e-PUAP upływa 16 stycznia 2025 r.